1-
((اللَّهُمَّ إنّي أعوذُ بِكَ مَنْ عَذابِ القبرِ،
وَمنْ عَذابِ جَهَنَّم، وَمِنْ فِتنَةِ الـمَحْيا وَالـمَماتِ، وَمِنْ شَرِّ
فِتنةِ المَسيحِ الدَّجّالِ )). البخاري
2/102 برقم(1377)ومسلم 1/412 برقم(588) واللفظ لمسلم.
واتە: خوایە پەنات پێ ئەگرم لە سزای گۆڕو
سزای دۆزەخ و فیتنەو تاقیكردنەوەی ژیان و مردن(كاتی سەرەمەرگ یان ناو گۆڕ)و خراپەی
تاقیكردنەوەی (المَسیح الدَّجال) سڕاوە لە خێر، یان چاو سڕاوەی فێڵبازو درۆزن یان هەق
داپۆشەر.
2-
((اللَّهُمَّ إنّي أعوذُ بِكَ مِنْ عَذابِ
جَهَنَّم، وَمِنْ عَذابِ القَبْرِ، وَمِنْ فِتْنَة الـمَحْيا وَالـمَمات، وَمِنْ
شَرِّ فِتنةِ المَسيحِ الدَّجّال)). أخرجه
مسلم 1/412 رقم 128/588 وغيره عن أبي هريرة(رضي الله عنه).
واتە: خوایە پەنات پێ ئەگرم لە سزای دۆزەخ
و سزای گۆڕو فیتنەو تاقیكردنەوەی ژیان و مردن (كاتی سەرەمەرگ یان ناو گۆڕ)و خراپەی
تاقیكردنەوەی (المَسیح الدَّجال) سڕاوە لە خێر، یان چاو سڕاوەی فێڵبازو درۆزن یان هەق
داپۆشەر.
3-
((اللَّهُمَّ إنّي أعوذُ بِكَ مِنْ عَذابِ القَبْر،
وَأعوذُ بِكَ مِنْ فِتنةِ المَسيحِ الدَّجّال، وأعوذُ بِكَ مِنْ فِتنةِ المَحيا
وَالـمَمات، اللَّهُمَّ إنـّي أعوذُ بِكَ مِنَ الـمَأثـَمِ والمَغرَم)).
البخاري2/102 برقم(832) ومسلم 1/412 برقم(589) واللفظ
له.
واتە: خوایە پەنات پێئەگرم لە سزای گۆڕو
پەنات پێ ئەگرم لە ئاشوبەی مەسیحی دەجالو پەنات پێ ئەگرم لە ئاشوبەی ژیانو مردن،
خوایە پەنات پێئەگرم لە گوناهو قەرزاری.
4-
((اللَّهُمَّ إنّي ظَلَمْتُ نَفْسِي ظُلْماً
كَثيراً، وَلا يَغْفِرُ الذُّنوبَ إلاّ أنْتَ، فاغفِرْلي مَغْفِرةً مِنْ عِنْدِكَ
وَارحَمني، إنّك أنْتَ الغَفُورُ الرَّحيم)). البخاري
8/168 برقم(7387) ومسلم 4/2078 برقم(2705).
واتە: خوایە من ستەمم لە نەفسی خۆم كردووە
بە ستەمێكی زۆرو كەس لە گوناهو تاوان خۆش نابێ جگە لە زاتی تۆ، سا خوایە لێم خۆش
ببە بە لـێخۆشبوونی خۆتو ڕەحمم پێ بكە، بە ڕاستی خۆت لـێبووردەو بە ڕەحمیت.
5-
((اللَّهُمَّ اغفِر لِي ماقَدَّمْتُ، وَما أخّرْتُ،
وَما أسرَرْتُ، وما أعْلَنْتُ، وَما أسْرَفْتُ، وما أنتَ أعلَمُ بهِ مِنّي، أنتَ
الـمُقَدِّمُ، وأنتَ الـمُؤَخِّرُ، لا إلهَ إلاّ أنتَ)). مسلم 1/534.
واتە: خوایە (لەو گوناهانەم) خۆشبە كە پێشم
خستوەو ئەنجامم داوە، وە (لە كەمتەرخەمیم لەو
چاكانەی كە) پاشم خستوە (یان لە گوناهی داهاتووم خۆشبە ئەگەر ئەنجاممدا) وە لەوەی كە
پەنهانم كردوەو ئەوانەش كە ئاشكرام كردووەو ئیسراف و زیادەڕۆیم تێدا كردوە، وە لە هەموو
ئەوانەی كە بە دڵنیاییەوە تۆ زاناتری پێی لە من، بە ڕاستی تۆ پێشخەری پاداشتو سزایو
تۆ پاشخەری، هیچ پەرستراوێك نییە بەهەق جگە لە تۆ.
6-
((اللَّهُمَّ أعِنّي عَلَى ذِكْرِكَ، وَشُكْرِكَ،
وَحُسْنِ عِبادَتِكَ)). أبوداود 2/86 برقم(1522)
والنسائي 3/53 وصحَّحه الالباني في صحيح أبوداود1/284.
واتە: خودایە كۆمەكیم بكەو یارمەتیم بدە
لەسەر یادكردنتو سوپاس كردنتو چاك و بە نییەتی پاكەوە پەرستش بۆ كردنت.
تێیبینی: ئەم زیكرە لێرەدا یان لە دوای
سڵاودانەوەی نوێژدا دەوترێ. بڕوانە زیكرەكانی
دوای سڵاودانەوەی نوێژ.
7-
((اللَّهُمَّ إنّي أعوذُ بِكَ مِنَ البُخْلِ،
وأعوذُ بِكَ مِنَ الجُبْنِ، وَأعوذُ بِكَ مِنْ أنْ أُرَدَّ إلي أرذَلِ العُمُرِ،
وأعوذُ بِكَ مِنَ فِتْنةِ الدُّنْيا وَعَذابِ القَبْرِ)). البخاري مع الفتح 6/35 برقم(2822).
واتە: خوایە پەنات پێ ئەگرم لە بەخیلیو
نەبەخشین و پەنات پێ ئەگرم لە ترسنۆكی، وە پەنات پێ ئەگرم لەوەی كە بكەومە تەمەنێكی
پیری و خراپیو پەنات پێ ئەگرم لە تاقیكردنەوەی دونیا، وە پەنات پێ ئەگرم لە سزای
گۆڕ.
8-
((اللَّهُمَّ إنّي أسألُكَ الجَنّةَ وَأعوذُ بِكَ
مِنَ النّارِ)). أبوداود برقم(792) وابن
ماجه، وانظر صحيح ابن ماجه 2/328.
واتە: خوایە داوای بەهەشتت لـێدەكەمو
پەنات پێ ئەگرم لە ئاگری دۆزەخ.
9-
((اللَّهُمَّ بِعِلْمِكَ الغَيبَ وَقُدرتِكَ عَلَى
الخَلْقِ أحيني ما عَلِمْتَ الحَياةَ خَيْراً لي، وَتَوفَّنـي إذا عَلِمْتَ
الوَفاة خَيراً لي، اللَّهُمَّ إنّي أسألُكَ خَشْيَتَكَ في الغَيبِ والشَّهادَةِ،
وأسألُكَ كَلِمَةَ الحَقِّ في الرِّضا والغَضَبِ، وَأسألُكَ القَصْدُ في الغِنَى
وَالفَقْرِ، وَأسألُكَ نَعِيماً لا يَنْفَذُ، وَأسألُكَ قُرَّةَ عَينٍ لا تَنقَطِع،
وَأسألُكَ الرِّضا بَعْدَ القَضاءِ، وَأسألُكَ بَرْدَ العَيشِ بَعْدَ المَوتِ،
وَأسألُكَ لَذَّةَ النَّظَرِ إلى وَجْهِكَ وَالشَّوقَ إلى لِقائِكَ في غَيرِ
ضَرّآءَ مُضِرَّةٍ، وَلا فِتْنَةٍ مُضِلّةٍ، اللَّهُمَّ زَيّنّا بِزينَةِ الإيمانِ
وَاجعَلْنا هُداةً مُهْتدِينَ)). النسائي4/54،
55 وأحمد4/364 وصحَّحه الألبانى في صحيح النسائي
1/281.
واتە: خوایە بە زانینت بە غەیب و نهێنی
و نادیارەكان و بە توانای خۆت بەسەر دروست كراوانتدا بمژێنە تا ئەو كاتەی خۆت ئەزانیت
ژیان چاكە بۆم، وە بممرێنە هەر كات مردن چاك بوو بۆم، خوایە داوای ترسانت لـێ دەكەم
لە تۆ لە كاتی تەنهایی و ئاشكراو ناوخەڵك و لە هەموو كاتێكدا، وە داوای وتنی ووتەی
هەق و ڕەوات لـێ دەكەم لە كاتی ڕازی بوونو تووڕەیمدا، وە داوای مامناوەندیت لـێ
دەكەم لە دەوڵەمەندیو هەژاریمدا، وە داوای نیعمەتێكت لێ دەكەم كە نەبڕێتەوە(كە نیعمەتی
بەهەشتە)و خۆشی و شادییەك و گەشتن بە ئاواتێك كە نەفس ڕازی بكات كە نەپچڕێو لە بەرچاو
وون نەبێت، وە داوای ڕازی بونت لـێ دەكەم لە دوای قەزاو بڕیارت بەسەرمدا، وە داوای
ژیانێكی خۆش و فێنكت لـێ دەكەم لە دوای مردن، وە داوای چێژی تێڕوانینت لـێ دەكەم
بۆ ڕووی پیرۆزتو تامەزرۆیی بینینت بمژیەنەو بممرێنە بەبێ ناڕەحەتییەكی زیان گەیەنو
تاقیكردنەوەیەكی گومڕاكەر، خوایە بمانڕازێنەرەوە بە جوانی ئیمانو شەریعەت و بمانكە
بە ڕێنمونیكارانی ڕێنمونی كراوان.
10-
((اللَّهُمَّ إنّي أسألُكَ ياأللهُ بأنّكَ الواحِدُ
الأحَدُ الصَّمَدُ، الّذي لَمْ يَلِدْ وَلَمْ يُولَد، ولَمْ يَكُنْ لَهُ كُفُواً
أحَدٌ، أنْ تَغْفِرَ لي ذُنوبي إنّكَ أنْتَ الغَفْورُ الرَّحِيم)). (وەپێغەمبەری
خوا(صلى الله عليه وسلم) هاتە مزگەوت پیاوێكی بینی لە تەحییاتدایەو ئەم دوعایە دەخوێنێ،
پێی فەرموو: خوا لـێی خۆشبوو.. سێجار). أخرجه النسائي
بلفظه3/52 وأحمد 4/338 وصحَّحه الألباني في صحيح النسائي 1/280.
واتە: خوایە من داوات لـێ دەكەم ئەی خوایە
بەوەی كە تۆ تاكو تەنیای بێ وێنەو جێی نیازی پێویستییەكانییت و دەوڵەمەندی، ئەو خوایەی
نە كەست لـێ بووەو نە لە كەس بوویتو كەس لە هاووێنەو هاوتای تۆ نییە، داوات لێ ئەكەم
لە گوناهەكانم خۆش بیت بە ڕاستی تۆ لێبوردەو بەخشندەیت .
11-
((اللَّهُمَّ إنّي أسألُكَ بأنَّ لَكَ الحَمْدُ لا
إلهَ إلاّ أنْتَ وَحدَكَ لاشَريكَ لَكَ، المَنّانُ، يا بَديعَ السَّمواتِ
وَالأَرضِ، ياذا الجَلالِ والإكْرام، ياحَيُّ ياقَيّومُ إنّي أسألُكَ الجَنّةَ
وَأعوذُ بِكَ مِنَ النّار)). (پێغەمبەری خوا(صلى الله عليه وسلم) فەرمووی:
بە ناوە گەورەكەی خوا پاڕایەوە كە هەركەس پێی بپاڕێتەوە وەڵام دەدرێتەوەو پێی داوا
بكرێت پێی دەبەخشرێت). رواه أهل السنن وانظر صحيح ابن
ماجه 2/329.
واتە: خوایە من لێت دەپاڕێمەوە بەوەی كە
هەموو ستایشێك بۆ تۆیە هیچ پەرستراوێك نییە بەهەق جگە لە تۆ، تەنیای بێ هاوەڵی، تۆ
خاوەنی بەخششی زۆری، ئەی داهێنەری ئاسمانەكانو زەوی لەسەر شێوەیەكی پێشتر نەبوو، ئەی
خاوەنی گەورەیی و شكۆو نیعمەت و چاكە، ئەی زیندوی هەڵسوڕێنەری بوونەوەر من داوای بەهەشتت
لـێدەكەمو پەنات پێئەگرم لە ئاگر.
12-
((اللَّهُمَّ إنّي أسألُكَ بأنّي أشهَدُ أنّكَ
أنْتَ اللهُ لا إلهَ إلاّ أنْتَ، الأَحَدُ الصَّمَدُ، الّذي لَمْ يَلِدْ وَلَمْ
يُولَد، وَلَمْ يَكُنْ لَهُ كُفُواً أحَد)). أبوداود
2/62 برقم(1493) والترمذي 5/515 برقم(3475) وابن ماجه 2/1267 برقم(3857)
وأحمد5/360 وانظر صحيح ابن ماجه /329 وصحيح الترمذي3/163.
واتە: خوایە من ئەپاڕێمەوە لێت بەوەی كە
من شایەتی دەدەم كە تۆ (الله)یت، هیچ پەرستراوێك نییە بەهەق جگە لە تۆ، تاكی جێی نیازی،
كەست لـێ نەبوەو لە كەسیش نەبویتو كەس هاوشێوەو هاوتای تۆ نییە.
13-
((اللَّهُمَّ حاسِبْنـي حِساباً يَسيراً)).
أخرجه أحمد6/48، والحاكم (1/255 و 4/249- 250) وصحَّحه
و وافقه الذهبي، ورواه ابن حبان في صحيحه(7372)، وصحَّحه الألباني في
المشكاة(5562).
واتە: خوایە (لە رۆژی دواییدا) بە لـێپرسینەوەیەكی
ئاسان لـێپرسینەوەم لەگەڵ بكە.
(لێپرسینەوەی ئاسان ئەوەیە كە موناقەشەی
كردەوەكانی لەگەڵدا نەكرێ، بەڵكو پیشان بدرێو بەس. أنظر
البخاري(4939) ومسلم(2876).)
14- ((اللَّهُمَّ
إنّي أعوذُ بَكَ مِنَ شَرِّ ما عَمِلْتُ وَمِنْ شَرِّ ما لَم أعمَلْ [بَعْدُ])). أخرجه النسائي1/192 وأخرجه ابن أبي عاصم والزيادة له، وصحَّحه
الألباني أنظر أصل صفة صلاة النبي(صلى الله عليه وسلم)3/1007.
خوایە: من پەنات پێ دەگرم لە خراپەی ئەوەی
كە ئەنجاممداوە (لە تاوان و خراپە)، وە لە خراپەی ئەوەی كە نەمكردووەو هێشتا ئەنجامم
نەداوە (لە چاكە).
15-
((اللَّهُمَّ إِنِّي أَسْأَلُكَ مِنْ الْخَيْرِ كُلِّهِ،
[عَاجِلِهِ وَآجِلِهِ]، مَا عَلِمْتُ مِنْهُ وَمَا لَمْ أَعْلَمْ، وَأَعُوذُ بِكَ مِنْ
الشَّرِّ كُلِّهِ، [عَاجِلِهِ وَآجِلِهِ]، مَا عَلِمْتُ مِنْهُ وَمَا لَمْ أَعْلَمْ،
وَأَسْأَلُكَ [وفي رواية: اللّهُمَّ إنّي أسألُكَ] الْجَنَّةَ، وَمَا قَرَّبَ إِلَيْهَا
مِنْ قَوْلٍ أَوْ عَمَلٍ، وَأَعُوذُ بِكَ مِنْ النَّارِ، وَمَا قَرَّبَ إِلَيْهَا مِنْ
قَوْلٍ أَوْ عَمَلٍ، وَأَسْأَلُكَ [وفي رواية: اللّهُمَّ إنّي أسألُكَ] مِنْ [الـ]خَيْرِ
مَا سَأَلَكَ عَبْدُكَ وَرَسُولُكَ [مُحَمَّدٌ صَلِّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلّمَ]، وَأَعُوذُ
بِكَ مِنْ شَرِّ ما اسْتَعَاذَكَ مِنْهُ عَبْدُكَ وَرَسُولُكَ [مُحَمَّدٌ صَلَّى اللَّهُ
عَلَيْهِ وَسَلّمَ]، [وَأَسْأَلُكَ] مَا قَضَيْتَ لِي مِنْ أَمْرٍ أَنْ تَجْعَلَ عَاقِبَتَهُ
[لِي] رَشَداً)). پێغەمبەری خوا(صلى الله عليه وسلم) فەرمانی بە عائشە(ڕەزای
خوای لێ بێت) كرد كە ئەمە بڵێت. أخرجه الحاكم (1/521 -
522)، وأحمد (6/146 - 147)، والطيالسي (219) وصحَّحه الحاكم ووافقه الذهبي،
وصحَّحه الألباني في أصل صفة صلاة النبي(صلى الله عليه وسلم) (3/1012)، وانظر صحيح
الجامع برقم(4047)، وصحيح الأدب المفرد (1/243) برقم(498/639).
واتە: خوایە من داوات لێ ئەكەم لە هەموو
خێرێك، نزیك و دوورەكەی، ئەوەی من زانیاریم لێی هەیەو ئەوەشی نیمە، وە پەنات پێ ئەگرم
لە هەموو خراپەیەك، نزیك و دووری، ئەوەی من زانیاریم لێی هەیەو ئەوەشی نیمە، وە داوای
بەهەشتت لێ ئەكەم و داوای هەر ووتەو كردەوەیەكت لێ ئەكەم كە لە بەهەشت نزیكم بكاتەوە،
وە پەنات پێ ئەگرم لە ئاگری دۆزەخ و هەر ووتەو كردەوەیەك كە لە ئاگرم نزیك بكاتەوە،
خوایە من لەو خێرانەت داوا لێ ئەكەم كە بەندەو نیردراوەكەت محمد(صلى الله عليه
وسلم) داوای لێ كردویت و پەنات پێ ئەگرم لە هەموو ئەو شتانەی بەندەو نێردراوەكەت محمد(صلى
الله عليه وسلم) پەنای پێ گرتویت لێی، خوایە لێت دەپاڕێمە هەر بڕیارێكتداوە بۆم كۆتاییەكەی
بە خێر كۆتایی پێ بهێنیت.
16-
لە ئەبی ئومامەوە فەرمویەتی: هیچ كات لە هیچ نوێژێكی فەرز یان سوننەتدا نزیك نەبومەتەوە
لە پێغەمبەرەكەتان(صلى الله عليه وسلم) ئیلا گوێم لێ بووە بەم چەند ووشەو نزایانە دەپاڕایەوە،
نە زیادی دەكرد نە كەم: ((اللَّهُمَّ اغْفِرْ لِي
ذُنُوبِي وَخَطَايَايَ كُلَّهَا، اللَّهُمَّ أَنْعِشْنِي، وَاجْبِرْنِي،
وَاهْدِنِي لِصَالِحِ الأَعْمَالِ وَالأَخْلاقِ، فَإِنَّهُ لا يَهْدِي لِصَالِحِهَا،
وَلا يَصْرِفُ سَيِّئَهَا إِلا أَنْتَ)). رواه
الطبراني(7717) عن أبي أمامة، وحسَّنه الألباني في صحيح الجامع(1266).
واتە: خوایە لە سەرجەم گوناه و تاوانەكانم
خۆش ببە، خوایە بەرزم بكەرەوەو بەهێزم بكەو نوقسانیم پڕ بكەرەوەو ڕێنمویم بكە بۆ چاكترینی
كردەوەو ڕەوشتەكان، چونكە هیچ كەسێك ڕێنمویی ناكات بۆ چاكترینیان و خراپەیان دوور ناخاتەوە
جگە لە تۆ.
17-
وە ئەتوانێ بپاڕێتەوە لەم نێوانەدا تا سڵاوی نوێژ دەداتەوە بە هەر پاڕانەوەیەك كە
خۆی پێی باش بێت. البخاري2/320 رقم(835) ومسلم برقم(402)
بلفظ: (( ثمّ يَتَخيَّر مِنَ المسألَةِ ما
شاءَ)) واتە: پاشان كام دوعایەی دەوێ هەڵیبژێرێت وئیختیاری بكات و پێی
بپاڕێتەوە.
تێبینی: ئەم پاڕانەوەیە موستەحەبەو واجب
نییە، وە موستەحەبە درێژ بكرێتەوەو زۆر بپارێتەوە مەگەر ئیمام بێت، ئەتوانێت بە پاڕانەوە
مەئپورەكان بپارێتەوەو ئەشتوانێت بە دوعای تری خۆی بپاڕێتەوە، بەڵام مەئپورەكە باشترە
بەتایبەت ئەوانەی تایبەتە بەم كاتەوە. كتاب الأذكار للإمام
النووي (ص 95)، وە شێخ ئەلبانیش وای فەرمووە. بڕوانە
أصل صفة صلاة 3/1002.
(پاڕانەوەكە پێش سڵاودانەوەیە، چونكە پێغەمبەری
خوا(صلى الله عليه وسلم) ئاماژەی ئەمەی پێ داوین و لەبەر ئەوەش كە نوێژ موناجاتەو
پاڕانەوەی ئەو كاتە باشترە). الشرح الممتع على زاد
المستقنع: 3/279.
(بەڵام پاڕانەوەی دوای نوێژو ڕوو بە قیبلە
یان مەئمومەكان، هەرگیز پێغەمبەری خوا(صلى الله عليه وسلم) نەیكردووەو لێوەی ڕیوایەت
نەكراوە نە بە فەرمودەی صەحیح نە حەسەن). زاد المعاد:
1/249.